
Dorsz atlantycki
Gadus morhua, G. macrocephalus
- FAO 27: Morze Barentsa, Morze Norweskiesieci stawne skrzelowe, sznury haczykowe
- FAO 27: Skagerrak, Kattegatsieci stawne skrzelowe
- FAO 27: Wyspy Owczewędy ręczne
- FAO 27: Islandiasznury haczykowe, włoki denne
- FAO 21: Grenlandiasieci stawne skrzelowe
- FAO 27: Morze Barentsa, Morze Norweskiewłoki denne
- FAO 21: Atlantyk, FAO 27: pozostałe obszary (w tym Morze Bałtyckie)
Opis gatunku
Dorsz atlantycki preferuje wody chłodne. To gatunek przydenny występujący w północnej części Oceanu Atlantyckiego w tym w Morzu Północnym i Morzu Bałtyckim. Dorsze osiągają maksymalną długość do ok. 2 metrów jednak ich średnia wielkość jest dużo mniejsza. Można je rozpoznać po charakterystycznym pojedynczym wąsie pod brodą. Długość życia tego gatunku wynosi około 25 lat. Jest to ryba drapieżna, która żywi się w początkowym stadium rozwoju bezkręgowcami, a jako dorosły osobnik innymi rybami. Największe populacje dorsza atlantyckiego występują w północno-wschodniej części Arktyki, w Morzu Norweskim i w wodach Islandii.
Stan dzikich zasobów
Niestety, zasoby dorsza są przełowione na całym świecie. Stada dorsza wzdłuż wybrzeży Grenlandii, Ławicy Nowofundlandzkiej, aż do wschodnich wybrzeży Stanów Zjednoczonych nigdy nie odbudowały się od czasu kryzysu dorszowego w latach 90-tych. Sytuacja w północno-wschodniej części Atlantyku jest obecnie również bardzo zła. Jedynie zasoby dorsza w północno-wschodniej części Arktyki są w dobrym stanie, gdzie nielegalne i nieraportowane połowy zostały prawie wyeliminowane, a systemy zarządzania i kontroli funkcjonują sprawnie. Dorsz w Morzu Bałtyckim znajduje się obecnie w krytycznym stanie, a rekomendacje naukowców jednoznacznie wskazują, że niezbędne jest całkowite zatrzymanie połowów na tym stadzie, aby odtworzyć jego populację w przyszłości.
Wpływ połowów na środowisko
Głównym narzędziem stosowanym w połowach dorsza jest włok denny, który jest ciągnięty po dnie morskim, niszcząc cenne przydenne siedliska. Ta metoda połowowa jest nieselektywna i charakteryzuje się dużym przyłowem organizmów morskich. Inne narzędzia połowowe nie powodują tak drastycznych skutków i powodują mniejsze przyłowy ryb. Sieci skrzelowe używane przy połowach dorsza stanowią zagrożenie dla ssaków morskich.
Zarządzanie
Stada dorsza występujące w wodach Unii Europejskiej podlegają zarządzaniu w ramach Wspólnej Polityki Rybołówstwa i corocznie są dla nich ustanawiane unijne limity połowowe. Ponadto stado dorsza w Morzu Północnym jest zarządzane poprzez unijny Wieloletni plan zarządzania dla stad ryb dennych Morza Północnego z 2018 roku, a bałtyckie stada dorsza poprzez Wieloletni plan zarządzania dla stad ryb dorsza, śledzia i szprota w Morzu Bałtyckim z 2016 roku. W ostatnim dziesięcioleciu stale obserwowane są znaczne różnice pomiędzy naukowymi zalecanymi i wdrożonymi limitami połowowymi (z ang. Total Allowable Catches, TACs). Z tej przyczyny skuteczność zarządzania jest kwestionowana.