Morszczuk europejski
Merluccius merluccius
- FAO 27: Atlantyk Północno-Wschodnisznury haczykowe, sieci stawne skrzelowe
- FAO 37: Morze Egejskiesznury haczykowe, włoki denne
- FAO 27: Atlantyk Północno-Wschodni
Opis gatunku
Morszczuk jest jednym z najważniejszych europejskich gatunków ryb poławianych komercyjnie. Występuje w wielu rejonach Atlantyku, Morza Śródziemnego, Północnego i Południowego Pacyfiku, u wybrzeży Południowej Ameryki i Południowej Afryki, na głębokościach do 1000 m. Morszczuki mierzą średnio ok. 45 cm, maksymalnie mogą osiągać wielkość do 1,4 metra i wagę do 15 kg. Są one narażone na przełowienie, ponieważ rosną powoli, dojrzewają późno i osiągają wiek jedynie ok. 20 lat. W ciągu dnia przebywają przy dnie, nocą żerują w toni wodnej. Żywią się głównie rybami i kałamarnicami.
Stan zasobów
Większość stad morszczuka na świecie znajdują się poniżej rekomendowanych limitów, są mocno przełowione i mają małą szansę na odbudowę. Morszczuk jest najbardziej przełowionym gatunkiem w Morzu Śródziemnym, szacuje się, że połowy przekraczają poziomy zrównoważone siedmiokrotnie.
Jedynie północne zasoby morszczuka europejskiego, zasoby morszczuka australijskiego w pobliżu Nowej Zelandii oraz północnego morszczuka pacyficznego są w dobrej kondycji.
Wpływ połowów na środowisko
Morszczuk poławiany jest w rybołówstwie mieszanym wraz z dorszem, plamiakiem i witlinkiem przy użyciu włoków dennych, co skutkuje wysokim poziomem odrzutów (osiągających wielkość 1/3 całego połowu) spowodowanych przyłowami ryb poławianych komercyjnie. Dodatkowo wiele rzadkich gatunków ryb np.i rekinów, raj oraz ssaków morskich, żółwi morskich i ptaków jest łapanych przypadkowo w sieci rybackie. Włoki denne uszkadzają także dno morskie. Sieci skrzelowe oraz sznury kotwiczone nie mają tak negatywnego oddziaływania na dno, ale również przyczyniają się do śmierci ptaków i ssaków morskich.
Zarządzanie
Ogromny problem stanowią połowy ryb młodocianych, które nigdy nie miały szans przystąpić do tarła. Zgodnie z prawem morszczuka można złowić i oddać do skupu, gdy osiągnie 20 cm w Morzu Śródziemnym i 27 cm w północno-wschodnim Atlantyku. Morszczuki przystępują jednak do tarła po raz pierwszy dopiero gdy osiągną odpowiednio 35 cm i 42 cm, co oznacza, że jemy młode ryby, które nigdy nie miały okazji się rozmnażać. Szacuje się, że w niektórych rejonach np. Cieśninie Sycylijskiej, nawet 50% wszystkich złowionych morszczuków stanowią osobniki młodociane.
Dwie trzecie wszystkich morszczuków spożywanych na terenie Unii Europejskiej pochodzi z importu.