Tuńczyk żółtopłetwy

Tuńczyk żółtopłetwy

Opis gatunku
Tuńczyk żółtopłetwy występuje w tropikalnych i umiarkowanych regionach Oceanu Atlantyckiego, Pacyfiku oraz w Oceanie Indyjskim. Jak wszystkie tuńczyki jest drapieżnikiem i pokonuje długie dystanse. Żywi się głównie rybami, skorupiakami i kałamarnicami. Dorasta do ok. 240 cm i 200 kg. Tuńczyki żółtopłetwe są zdolne do utrzymania temperatury ciała kilka stopni powyżej temperatury otoczenia.

Stan zasobów
W Oceanie Atlantyckim, Indyjskim i wschodniej i zachodniej części Pacyfiku istnieją odrębne populacje tuńczyka żółtopłetwego. Populacja w Oceanie Indyjskim jest przełowiona i nadal intensywnie eksploatowana, populacja we wschodnim Pacyfiku jest przełowiona, ale nie jest już intensywnie eksploatowana, natomiast populacja w Atlantyku jest prawdopodobnie przełowiona. W oparciu o najnowsze oceny, liczebność populacji tuńczyka żółtopłetwego spadła do 34% względem poziomu pierwotnego. Na świecie poławia się rocznie ok. 1,5 miliona ton tuńczyków żółtopłetwych.

Wg Czerwonej Listy Gatunków Zagrożonych Wyginięciem IUCN jest zaklasyfikowany jako gatunek bliski zagrożeniu (NT), a jego populacja wykazuje trend spadkowy.

Wpływ połowów na środowisko
W połowach okrężnicami wykorzystuje się fakt, że tuńczyki gromadzą się wokół pływających obiektów w celu żerowania, więc stosowane są narzędzia powodujące koncentrację ryb (FAD). Przy tak prowadzonych połowach następuje przyłów wrażliwych i zagrożonych gatunków, takich jak rekiny, raje, młodociane tuńczyki żółtopłetwe. W przypadku niektórych gatunków, połowy tuńczyka są zdecydowaną przyczyną spadku liczebności, a przyłowy młodocianych tuńczyków dodatkowo osłabiają stan ich zasobów. Przyłowy są mniejsze, jeśli okrężnice stosowane są bez narzędzi powodujących koncentrację ryb. Połowy sznurami haczykowymi powodują krytycznie wysokie przyłowy ptaków morskich, głównie albatrosów i petreli, jak również innych wrażliwych gatunków ryb i żółwi morskich.
Rybołówstwo tradycyjne przy użyciu węd ręcznych i lin połowowych jest dużo bardziej selektywne i prawie nie powoduje przyłowów. Tuńczyki to duże drapieżniki, więc spadek ich populacji znacznie oddziałuje na łańcuch pokarmowy w środowisku.

Zarządzanie
Stosowane środki zarządzania nie są wystarczające, aby chronić tuńczyka żółtopłetwego i inne gatunki zwierząt. Głównym problemem jest brak limitów połowowych, niedostateczny nadzór i kontrola. Organizacje odpowiedzialne za zarządzanie połowami tuńczyka często nie są w stanie wdrożyć skutecznie własnych regulacji.

Tuńczyk błękitnopłetwy

Tuńczyk błękitnopłetwy

Opis gatunku
Tuńczyk błękitnopłetwy (Thunnus thynnus) jest cennym gospodarczo gatunkiem poławianym od starożytności. Może osiągać długość 4,5 metra i wagę do ok. 700kilogramów. Preferuje wody subtropikalne, występuje w Atlantyku, Morzu Śródziemnym i Czarnym. Najczęściej poławia się ryby o długości ok. 2 metrów. Gatunek ten poluje w ławicach na ryby, takie jak sardela i morszczuk, a także na kalmary i skorupiaki. Duże, dorosłe osobniki migrują do tropikalnych wód Australii, aby tam odbyć tarło. Głównymi krajami łowiącymi tuńczyka błękitnopłetwego w UE są Hiszpania, Francja i Włochy, oraz Chorwacja, Portugalia, Malta i Grecja. Globalnie, połowy krajów UE stanowią więcej niż połowę wszystkich połowów tej ryby.

Stan zasobów
Tuńczyk błękitnopłetwy (T. thynnus) znajduje się na czerwonej liście gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i jej Zasobów (IUCN)
. Wszystkie zasoby tuńczyka błękitnopłetwego są intensywnie eksploatowane, a jego rzeczywiste połowy są prawdopodobnie dużo wyższe niż te oficjalnie zadeklarowane. W Morzu Śródziemnym presja połowowa na ten gatunek zmniejszyła się, lecz nadal jest on przełowiony. Zasoby tuńczyka z Północnego Pacyfiku (T. orientalis) prezentują duże wahania w wyniku prób sztucznego rozmnażania. Jak tylko jego populacja czasowo się odbuduje, jest natychmiast ponownie przełowiona.
Wg Czerwonej Listy Gatunków Zagrożonych Wyginięciem IUCN jest zaklasyfikowany jako gatunek zagrożony wyginięciem (EN), jego populacja wykazuje trend spadkowy.

Wpływ połowów na środowisko
Połowy sznurami haczykowymi powodują wysokie przyłowy krytycznie zagrożonych żółwi morskich, zagrożonych gatunków rekina, młodych tuńczyków, ptaków morskich, ssaków morskich i innych gatunków ryb. Również w połowach okrężnicami często zdarzają się przyłowy. Tuńczyki są dużymi drapieżnikami, więc spadek ich populacji ma rozległe oddziaływanie na ekosystemy morskie i łańcuch pokarmowy. Narzędzia pułapkowe, wędy ręczne i trolling są bardziej selektywne i prawie nie mają wpływu na środowisko.

Zarządzanie
Pod koniec 2019 roku Komisja Europejska przedstawiła propozycję Wieloletniego Planu Zarządzania dla Tuńczyka Błękitnopłetwego. Propozycja jest aktualnie dyskutowana w Komisji Rybołówstwa Parlamentu Europejskiego (PECH).

Zarządzanie połowami tuńczyka błękitnopłetwego różni się bardzo w zależności od obszaru połowowego i gatunku. Bardzo często jest ono tylko nieznacznie skuteczne. Główne niedociągnięcia obejmują brak danych dotyczących przyłowów, brak wiarygodnych wskaźników do śledzenia wpływu połowów na gatunki przyławiane. Zarządzanie odbywa się między innymi poprzez działalność regionalnej organizacji ds. Rybołówstwa – Międzynarodowej Komisji ds. Ochrony Tuńczyka Atlantyckiego (ICCAT).

Flądra/Stornia

Flądra/Stornia

Opis gatunku
Flądra, nazywana również stornią, należy do tzw. płastug – ryb o bocznie spłaszczonym ciele, prowadzących przydenny tryb życia. Płastugi mają podobny tryb życia i budowę ciała do chrzęstnoszkieletowych płaszczek, jednak nie są z nimi spokrewnione. Charakterystyczne dla flądry, jak i innych płastug, jest położenie oczu po jednej stronie spłaszczonego ciała, przy czym jeden bok ciała jest niezabarwiony, a drugi barwny. Gatunek jest spotykany  w wodach przybrzeżnych Oceanu Atlantyckiego, w Morzu Śródziemnym, Morzu Bałtyckim, Morzu Czarnym i Morzu Białym.

Stan zasobów
Brakuje danych naukowych aby oszacować stan stad flądry
w wodach Europy. Istnieje ryzyko nadmiernych połowów flądry w Morzu Bałtyckim, wobec bardzo ograniczonych limitów połowowych na stada bałtyckiego dorsza.

Wpływ połowów na środowisko
Gatunek ten stanowi przyłów w połowach ryb przydennych, takich jak dorsz lub gładzica. Do połowów używane są głównie włoki denne, które ciągnięte po dnie morskim, niszczą cenne przydenne siedliska. Ta metoda połowowa jest nieselektywna i charakteryzuje się dużymi przyłowem organizmów morskich. 

Zarządzanie
Flądra podlega zarządzaniu w ramach Wspólnej Polityki Rybołówstwa, jednak dla tego gatunku nie są ustanawiane coroczne unijne limity połowowe. Środki ochronne w odniesieniu do flądry są wymienione w Bałtyckim wieloletnim planie zarządzania dla stad ryb dorsza, śledzia i szprota w Morzu Bałtyckim z 2016 roku.

 

Sandacz

Sandacz

Opis gatunku
Sandacz to największa ryba z rodziny okoniowatych w Europie. Jest drapieżnikiem, żyjącym w wolno płynących rzekach, jeziorach i europejskich akwenach portowych. Sandacze osiągają 130 cm długości, mogą ważyć nawet 12-18 kilogramów. Gatunek rodzimy dla wschodniej Europy, po wprowadzeniu zarybiania, sandacze występują także w niemal wszystkich wodach zachodniej Europy. Zamieszkują również słonawe wody Morza Bałtyckiego. Żyją w głębszych wodach i rosną bardzo szybko. Długość życia sandacza to od 10 do 20 lat. Płynąc za ofiarą potrafią osiągać duże prędkości. Sandacz to bardzo popularna i cenna ryba  dla wędkarstwa.

Stan zasobów
Sandacze są intensywnie poławiane w Morzu Bałtyckim oraz w niektórych wodach śródlądowych. W wielu obszarach występują też oznaki przełowienia. Ocenia się, że bez zarybiania w wielu wodach nie udałoby się utrzymać populacji sandacza. Globalnie poławia się ok. 20 tys. ton tej ryby.
Wg Czerwonej Listy Gatunków Zagrożonych Wyginięciem IUCN jest zaklasyfikowana jako gatunek najmniejszej troski (LC).

Wpływ połowów na środowisko
Systematyczne odławianie ryb drapieżnych, takich jak sandacz, które znajdują się na szczycie łańcucha pokarmowego, a także samo zarybianie mogą powodować zmiany w ekosystemie. Dodatkowo, stosowane w Bałtyku do połowu sandacza sieci skrzelowe mogą prowadzić do przyłowów zagrożonych morświnów.

Zarządzanie
W przypadkach, w których możliwa była ocena skuteczności zarządzania, stwierdzono, że jest ono częściowo lub mało skuteczne.

Akwakultura
Hodowle sandacza są nadal rzadko spotykane. Sandacze hodowane są w systemach o zamkniętym obiegu, które mają relatywnie mały wpływ na środowisko. Sandacze wymagają dużych ilości białka – 3 kg dziko żyjących ryb jest potrzebnych do wyprodukowania 1 kg sandacza. Coraz większe starania pokładane są w celu pozyskiwania paszy ze zrównoważonych źródeł. Hodowla sandacza podlega surowym i kompleksowym przepisom w zakresie ważnych aspektów akwakultury. Przepisy wdrażane są skutecznie.

Tuńczyk Bonito

Tuńczyk Bonito

Opis gatunku
Bonito jest gatunkiem małego tuńczyka poławianym na największą skalę na świecie. Ten popularny gatunek tuńczyka jest stosunkowo niewielki, osiąga długość ok. 80-100 cm i wagę ok. 20 kg. Bonito występuje powszechnie w wielu regionach, dojrzewa wcześnie i ma dużą zdolność reprodukcji.

Stan zasobów
Ze względu na wahania zdolności reprodukcyjnych, trudno jest oszacować stan zasobów Bonito, jak również wpływ rybołówstwa na te zasoby. Pomimo tego, wszystkie stada Bonito są obecnie oceniane jako stada w dobrej kondycji, eksploatowane w sposób umiarkowany.
Połowy tuńczyka bonito rosną stale od lat 50-tych ubiegłego wieku, obecnie na świecie poławia się ok. 3 milionów ton rocznie!
Wg Czerwonej Listy Gatunków Zagrożonych Wyginięciem IUCN jest zaklasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC).

Wpływ połowów na środowisko
Połowy najczęściej prowadzone są przy pomocy okrężnic. Użycie narzędzi powodujących koncentrację ryb, powoduje duże przyłowy gatunków chronionych, takich jak rekiny, raje i inne gatunki tuńczyka. Jeżeli przy połowach okrężnicami nie stosuje się narzędzi powodujących koncentrację ryb, przyłowy są niższe, ale nadal występują. Połowy prowadzone przy pomocy lin są najbardziej selektywne i spełniają warunki zrównoważonego rybołówstwa, ale jednocześnie wywierają presję na gatunki ryb stosowane jako przynęta.

Zarządzanie
Regionalne organizacje ds. zarządzania rybołówstwem (RFMOs) istnieją we wszystkich obszarach połowu Bonito. Często jednak brakuje kontroli nad wdrażaniem ich rekomendacji w zakresie zarządzania połowami tuńczyków oraz ich ochroną, jak również ochroną innych gatunków przed przełowieniem oraz nielegalnymi połowami.