Lip 23, 2019
Opis gatunku
Śledź jest rybą pelagiczną tj. bytującą w otwartej toni wodnej. Żyje w ławicach na głębokościach do około 360 metrów. Występuje w wodach północnego Atlantyku, Morza Północnego i Bałtyku. Żywi się m.in. zooplanktonem. Stanowi też cenne pożywienie dla wielu morskich zwierząt, w tym dla drapieżnych ryb, ptaków i ssaków morskich. Ta smukła ryba osiąga długość około 45 cm i żyje do 25 lat.
Stan zasobów
Śledź atlantycki jest jednym z najważniejszych gatunków ryb konsumpcyjnych na świecie. W niektórych regionach zasoby są w dobrej kondycji np. centralne stado bałtyckiego śledzia, stado w Morzu Irlandzkim i stado w północnych obszarach Atlantyku i Morzu Norweskim, podczas gdy inne populacje są uznane za nadmiernie eksploatowane, a ich liczebność jest bardzo niska np. stado w zachodniej części Morza Bałtyckiego. W ostatnich latach zasoby w wodach europejskich zmalały i obecnie istnieje zwiększone ryzyko ich przełowienia.
Wpływ połowów na środowisko
Narzędzia stosowane w połowach śledzia rzadko dotykają dna morskiego, w związku z tym, przyłowy są niskie, a wrażliwe siedliska przydenne pozostają nienaruszone. Niestety, w wielu przypadkach złowione śledzie są wyrzucane w całości do morza, w oczekiwaniu na bardziej opłacalne połowy (ta nielegalna procedura nazywana jest „high-grading”, czyli selekcja jakościowa). Wyrzucanie złowionych ryb z powrotem do morza jest zakazane w Unii Europejskiej na podstawie przepisów Wspólnej Polityki Rybołówstwa i tzw. “zakazu odrzutów” czyli obowiązku wyładunku całego połowu w porcie.
Zarządzanie
Stada śledzia występujące w wodach Unii Europejskiej podlegają zarządzaniu w ramach Wspólnej Polityki Rybołówstwa i corocznie są dla nich ustanawiane unijne limity połowowe. Ponadto bałtyckie stada śledzia poprzez Wieloletni plan zarządzania dla stad ryb dorsza, śledzia i szprota w Morzu Bałtyckim z 2016 roku. Część stad śledzia z Oceanu Atlantyckiego Unia Europejska dzieli z państwami przybrzeżnymi, m.in. z Norwegią. Dla tych stad ustanawiane umowy międzynarodowe określające poziom połowów.
Lip 23, 2019
Opis gatunku
Sardynka europejska to niewielka, dorastająca do ok. 20-25 cm ryba występująca w wodach morskich, słodkich i wodach słonawych na głębokościach od 10 do 100 m. Tworzy liczne ławice, w których żeruje na małych skorupiakach. Sardynka europejska występuje w Północnowschodnim Atlantyku, od wybrzeży Islandii do Senegalu. Powszechnie występuje też w zachodniej części Morza Śródziemnego, w Adriatyku, w Morzu Marmara i Morzu Czarnym. Sardynki nie posiadają linii bocznej, narządu czuciowego charakterystycznego dla ryb.
Stan zasobów
Sardynka europejska jest jednym z najliczniejszych i najważniejszych handlowo gatunków poławianych w Morzu Śródziemnym. Stado sardynki eksploatowane w północnej części Adriatyku (głównie Chorwacja i Włochy), jak również europejskie stada południowego Atlantyku są obecnie zagrożone przełowieniem. Roczne globalne połowy przekraczają 1,2 miliona ton.
Wpływ połowów na środowisko
Występuje wiele interakcji z zagrożonymi gatunkami, takimi jak mustel i koleń. Podczas połowu sardynki zdarzają się też przypadkowe przyłowy delfinów i żółwi. Skala odrzutów jest na średnim poziomie. W wodach europejskich wdrożono zakaz odrzutów przy połowach małych ryb pelagicznych, ale nie jest znana jego skuteczność. Istnieje coraz więcej dowodów na to, że w Morzu Śródziemnym występują poważne zmiany w ekosystemie, spowodowane (przynajmniej częściowo) przez rybołówstwo. Małe ryby pelagiczne są kluczowymi gatunkami w sieci troficznej, więc rybołówstwo może powodować znaczące skutki dla całego ekosystemu morskiego.
Zarządzanie
Jak większość małych, krótko żyjących gatunków pelagicznych wielkość stad sardynki uzależniona jest od sukcesu rozrodczego i stabilnej rekrutacji. Te czynniki podlegają dużym zmianom w zależności od warunków środowiskowych co czyni sardynkę wrażliwą na okresowe zmiany warunków. System zarządzania można ocenić jako częściowo skuteczny. Problemem są regionalnie występujące różnice pomiędzy krajami śródziemnomorskimi w zakresie zarządzania rybołówstwem i kwotami połowowymi.
Lip 23, 2019
Opis gatunku
Labraks jest gatunkiem o dużym znaczeniu kulturowym jak i gospodarczym w Europie. Jest rybą przydenną, występuje maksymalnie do głębokości 100 m ale preferuje płytsze wody. Osiąga długość ok. 1 metra i wagę do. 12 kg. Osobniki młodociane żyją w ławicach, ale stają się mniej towarzyskie z wiekiem. Labraksy są drapieżnikami, polują nocą na mięczaki, skorupiaki oraz ryby. Tarło odbywają w dużych grupach. Każde jajeczko ikry posiada 1-2 kropelki tłuszczu, dzięki czemu unoszą się na wodzie. Okoń morski, obok dorady, to jeden z najważniejszych gatunków hodowlanych w rejonie Morza Śródziemnego. Obecnie ponad 96% światowej produkcji pochodzi z akwakultury.
Połowy dziko żyjących ryb
Stan zasobów
Większość zasobów labraksa jest nieoszacowana. Liczebność populacji w Północno-Zachodnim Atlantyku spadła w ostatnich latach i z powodu zbyt wysokich połowów, nie ma szans na odbudowę.
Wg Czerwonej Listy Gatunków Zagrożonych Wyginięciem IUCN, okoń morski jest zaklasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC).
Wpływ połowów na środowisko
Labraks poławiany jest głównie w rybołówstwie mieszanym, przy użyciu trałów, włoków dennych i włoków rozprzowych, które niszczą dno morskie i powodują znaczne przyłowy, a co za tym idzie odrzuty. Sieci skrzelowe oraz sznury kotwiczone nie mają negatywnego oddziaływania na dno morskie, ale stanowią duże zagrożenia dla ptaków i ssaków morskich. Połowy wędami są bardziej selektywne.
Zarządzanie
Nie ma limitów połowowych dla tego gatunku, a presja połowowa jest zbyt wysoka. Jedyne regulacje to rozporządzenia unijne w zakresie wyładunków i rozmiaru oczek w sieciach, jak również zakaz trałowania na tarliskach podczas tarła oraz restrykcje odnośnie połowów rekreacyjnych. Połowy na Środkowym i Wschodnim Atlantyku są nieuregulowane.
Akwakultura
Zużycie karmy i energii
Labraks jest jednym z najważniejszych gatunków w akwakulturze w rejonie Morza Śródziemnego. Hodowla odbywa się w otwartych sadzach. Labraks jest rybą mięsożerną, która zjada ok. 3 do 5 kg dziko żyjących ryb na kilogram wagi ciała. Niestety, karma (mączka rybna i olej) nie pochodzi ze zrównoważonych źródeł. W ekologicznych hodowlach labraksa karma jest produkowana w sposób zrównoważony, a zagęszczenie ryb w sadzach dużo mniejsze niż w konwencjonalnych hodowlach. Globalnie produkuje się ok 200 tys. ton labraksów hodowlanych.
Wpływ na środowisko
Hodowle prowadzone w otwartych sadzach mają wiele negatywnych skutków środowiskowych i negatywny wpływ na dziko żyjące ryby. Do tego, zbyt wysokie zagęszczenie ryb w sadzach, skutkuje chorobami. W celu uniknięcia wysokiego ryzyka związanego z szerokim rozpowszechnieniem chorób i pasożytów, stosuje się profilaktycznie substancje odżywcze i chemiczne oraz antybiotyki. W hodowlach ekologicznych natomiast stosowanie hormonów i lekarstw jest zakazane.
Zarządzanie
W większości krajów istnieją regulacje prawne w zakresie ograniczania oddziaływania akwakultury na środowisko. Brakuje jednak informacji na temat wdrażania, skuteczności i monitorowania tych przepisów. W hodowlach ekologicznych zaleca się ścisłe stosowanie do przepisów w zakresie ochrony środowiska.
Lip 23, 2019
Opis gatunku
Sardela europejska zamieszkuje przybrzeżne wody Morza Śródziemnego, Czarnego i Oceanu Atlantyckiego. Osiąga długość 20cm i żyje do 5 lat. Sardele żyją w wielkich ławicach, przebywając często blisko brzegu, w szczególności podczas upalnych miesięcy letnich oraz w trakcie rozrodu. Żywią się głównie planktonem, oraz larwami i ikrą innych ryb. Rozmnażają się szybko i licznie, przez co są mniej narażone na przełowienie, w porównaniu do gatunków późno dojrzewających.
Stan zasobów
Poławiane głównie w Morzu Śródziemnym oraz Czarnym za pomocą okrężnic i włoków pelagicznych. Stan zasobów jest w dużej mierze uzależniony od warunków naturalnych i podlega wysokiej naturalnej zmienności. Wiele stad w Morzu Śródziemnym i Czarnym ocenianych jest, jako w pełni eksploatowane lub nadmiernie eksploatowane, podobnie jak w środkowowschodniej części Atlantyku. W niektórych obszarach brak jest danych na temat aktualnego stanu zasobów sardeli. W ostatnich latach ich połowy oscylują w granicach 300 tys. – 400 tys. ton.
Wpływ połowów na środowisko
Sardele są poławiane przede wszystkim przy użyciu okrężnic lub włoków pelagicznych. Te metody połowu nie powodują znacznych szkód wśród gatunków wrażliwych. Dla większości połowów sardeli nie ma jednak danych na temat potencjalnych przyłowów gatunków zagrożonych lub chronionych.
Zarządzanie
Dla gatunków krótko żyjących, takich jak właśnie sardela, środki zarządzania muszą być odpowiednio elastyczne. Unia Europejska przyjęła więc zasady zarządzania, według których możliwości połowowe mogą zmieniać się w ciągu roku. W północno-wschodnim Atlantyku wprowadzono też dodatkowe środki, takie jak obszary zamknięte podczas wylęgu oraz ograniczenie nakładu połowowego. Połowy w środkowowschodniej części Atlantyku (Maroko, Mauretania) nie są objęte planem i środkami zarządzania. Niektóre kraje poławiające w Morzu Czarnym i Śródziemnym wdrożyły system zarządzania, ale nie jest on jednolity. Pojawiają się więc obawy, że istniejący system zarządzania w Morzu Śródziemnym nie pozwoli na odbudowę zasobów.
Lip 23, 2019
Opis gatunku
Dorsz atlantycki preferuje wody chłodne. To gatunek przydenny występujący w północnej części Oceanu Atlantyckiego w tym w Morzu Północnym i Morzu Bałtyckim. Dorsze osiągają maksymalną długość do ok. 2 metrów jednak ich średnia wielkość jest dużo mniejsza. Można je rozpoznać po charakterystycznym pojedynczym wąsie pod brodą. Długość życia tego gatunku wynosi około 25 lat. Jest to ryba drapieżna, która żywi się w początkowym stadium rozwoju bezkręgowcami, a jako dorosły osobnik innymi rybami. Największe populacje dorsza atlantyckiego występują w północno-wschodniej części Arktyki, w Morzu Norweskim i w wodach Islandii.
Stan dzikich zasobów
Niestety, zasoby dorsza są przełowione na całym świecie. Stada dorsza wzdłuż wybrzeży Grenlandii, Ławicy Nowofundlandzkiej, aż do wschodnich wybrzeży Stanów Zjednoczonych nigdy nie odbudowały się od czasu kryzysu dorszowego w latach 90-tych. Sytuacja w północno-wschodniej części Atlantyku jest obecnie również bardzo zła. Jedynie zasoby dorsza w północno-wschodniej części Arktyki są w dobrym stanie, gdzie nielegalne i nieraportowane połowy zostały prawie wyeliminowane, a systemy zarządzania i kontroli funkcjonują sprawnie. Dorsz w Morzu Bałtyckim znajduje się obecnie w krytycznym stanie, a rekomendacje naukowców jednoznacznie wskazują, że niezbędne jest całkowite zatrzymanie połowów na tym stadzie, aby odtworzyć jego populację w przyszłości.
Wpływ połowów na środowisko
Głównym narzędziem stosowanym w połowach dorsza jest włok denny, który jest ciągnięty po dnie morskim, niszcząc cenne przydenne siedliska. Ta metoda połowowa jest nieselektywna i charakteryzuje się dużym przyłowem organizmów morskich. Inne narzędzia połowowe nie powodują tak drastycznych skutków i powodują mniejsze przyłowy ryb. Sieci skrzelowe używane przy połowach dorsza stanowią zagrożenie dla ssaków morskich.
Zarządzanie
Stada dorsza występujące w wodach Unii Europejskiej podlegają zarządzaniu w ramach Wspólnej Polityki Rybołówstwa i corocznie są dla nich ustanawiane unijne limity połowowe. Ponadto stado dorsza w Morzu Północnym jest zarządzane poprzez unijny Wieloletni plan zarządzania dla stad ryb dennych Morza Północnego z 2018 roku, a bałtyckie stada dorsza poprzez Wieloletni plan zarządzania dla stad ryb dorsza, śledzia i szprota w Morzu Bałtyckim z 2016 roku. W ostatnim dziesięcioleciu stale obserwowane są znaczne różnice pomiędzy naukowymi zalecanymi i wdrożonymi limitami połowowymi (z ang. Total Allowable Catches, TACs). Z tej przyczyny skuteczność zarządzania jest kwestionowana.
