Tilapia nilowa

Tilapia nilowa

Opis gatunku
Jest to gatunek ryby słodkowodnej pochodzącej oryginalnie ze Wschodniej Afryki i Izraela. Został introdukowany w wielu krajach, również w Polsce. Tilapia odżywia się roślinami, drobnymi bezkręgowcami i czasem martwą materią organiczną. Dorasta do ok. 60 cm i ok. 4 kg. Ikra składana jest przez samicę do dołka w dnie, skąd po zapłodnieniu jej przez samca, pobiera ją do pyska i tam inkubuje aż do wyklucia się potomstwa.

Bardzo popularny gatunek hodowlany – roczna światowa produkcja stale rośnie i dziś przekracza 4 miliony ton.

Wg Czerwonej Listy Gatunków Zagrożonych Wyginięciem IUCN jest zaklasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC).

Przegrzebek zwyczajny

Przegrzebek zwyczajny

Opis gatunku
Przegrzebki to jadalne gatunki małż występujące w wodach Atlantyku i Morza Śródziemnego. Zamieszkują piaszczyste i miękkie dna. Odżywiają się filtrując wodę. Są obojnakami. Uciekają przed drapieżnikami zamykając i otwierając muszlę, co umożliwia im skakanie i pływanie. Długość życia przegrzebków wynosi ponad 20 lat.

Stan zasobów
Brakuje danych do oceny zasobów przegrzebka zwyczajnego i przegrzebka śródziemnomorskiego. Porównanie danych historycznych wskazuje, że zasoby są w dużej mierze przetrzebione. Zasoby przegrzebka japońskiego wyczerpały się w latach czterdziestych XX wieku w wyniku przełowienia. Przegrzebki hoduje się od lat sześćdziesiątych XX wieku, dzięki czemu ich populacja częściowo odrodziła się. Jednak hodowla stanowi zaledwie promil całkowitej produkcji przegrzebków i w 2016 roku wynosiła globalnie niecałe 50 ton. Dzikie połowy przegrzebków osiągają 60 tys. ton rocznie.

Wpływ połowów na środowisko
Przegrzebki poławiane są przy użyciu włoków dennych lub drag (włoków przymocowanych do sztywnych, ciężkich ram). Te metody połowu są szczególnie problematyczne w rejonach występowania zimnowodnych koralowców. Te wrażliwe gatunki są niszczone przez narzędzia połowowe wraz z siedliskami. Najmniejszy wpływ na środowisko ma ręczne zbieranie przegrzebków.

Brakuje informacji na temat stanu zagrożenia w Czerwonej Księdze IUCN.

Makrela atlantycka

Makrela atlantycka

Opis gatunku
Makrele atlantyckie są morskimi rybami wędrownymi i występują w Oceanie Atlantyckim, Morzu Śródziemnym i południowo zachodniej części Morza Bałtyckiego. Tworzą duże ławice i są rybami pelagicznymi tj. żyjącymi w otwartej toni wodnej. Ponadto są świetnymi pływakami, dzięki przystosowaniom takim jak: wydłużone ciało i silny ogon. Dorastają do 50 cm i osiągają wiek 17 lat. Zimę spędzają w głębszych wodach bez pożywienia, po czym przemieszczają się bliżej brzegów na wiosnę, kiedy temperatura wody oscyluje pomiędzy 11° i 14° C i tam odbywają tarło.

Stan zasobów
Populacja makreli atlantyckiej w północno-wschodniej części Atlantyku jest w dobrej kondycji, jednak jej połowy są prowadzone na zbyt wysokim poziomie. Również w rybołówstwie amerykańskim i kanadyjskim, w niektórych regionach, występują nadmierne połowy. 

Wpływ połowów na środowisko
Makrela jest poławiana głównie przy użyciu okrężnic i włoków pelagicznych o relatywnie niskim wskaźniku przyłowu ryb. Inne gatunki zwierząt morskich, takie jak delfiny, wieloryby, ptaki lub żółwie morskie mogą jednak zaplątywać się w sieci. W obszarze Wysp Azorskich stosuje się wędy ręczne o dużej selektywności i mniejszym negatywnym wpływie na środowisko naturalne. Poza tym, połowy makreli uszczuplają bazę pokarmową dla ryb drapieżnych, ssaków i ptaków morskich.

Zarządzanie
Stado makreli w Atlantyku północno-wschodnim podlega zarządzaniu w ramach Wspólnej Polityki Rybołówstwa Unii Europejskiej i corocznie są dla niego ustanawiane unijne limity połowowe. Ponadto poziom połowów makreli powinien być regulowany umową międzynarodową pomiędzy Unią Europejską, a państwami przybrzeżnymi posiadającymi uprawnienia do połowów na tym stadzie: Norwegią, Islandią, Wyspami Owczymi, Rosją i Grenlandią. W praktyce nie zawsze udaje się doprowadzić do podpisania takiej umowy przez wszystkie państwa poławiające makrelę, co w konsekwencji przyczynia się do prowadzenia nadmiernych połowów. W Morzu Śródziemnym brak jest planu zarządzania właściwego dla tego gatunku. 

Włócznik/Miecznik

Włócznik/Miecznik

Opis gatunku
Miecznik jest jedynym gatunkiem z rodziny włócznikowatych. Występuje w wodach umiarkowanych i tropikalnych na całym świecie. Charakterystyczną cechą tej ryby, od której wzięła swoją nazwę, jest szczęka, przekształcona w długi wyrostek w kształcie miecza. Mieczniki rosną bardzo szybko i wcześnie dojrzewają do reprodukcji. Osiągają zazwyczaj długość ok. 2 metrów, ale zdarzają się dużo większe osobniki. Poza sezonem tarła są w zasadzie samotnikami. Mieczniki żywią się rybami tworzącymi kolonie, jak sardynki i makrele, a także kalmarami. Są to jedne z najszybszych ryb na świecie, na krótkich odcinkach potrafią osiągnąć prędkość 100 km/h. Mogą ważyć nawet do 650 kg.

Stan zasobów
Populacja w Morzu Śródziemnym jest prawdopodobnie przełowiona od 30 lat. Konieczne jest podjęcie natychmiastowych działań w celu jej ochrony. Zasoby miecznika są w dobrym stanie w innych regionach takich, jak Ocean Indyjski oraz Północnozachodni Atlantyk czy też Pacyfik. Połowy we wschodniej części Pacyfiku niepokojąco wzrastają. Wg Czerwonej Listy Gatunków Zagrożonych Wyginięciem IUCN jest zaklasyfikowany jako gatunek zagrożony.

Wpływ połowów na środowisko
Połowy przy użyciu sznurów haczykowych oraz pławnic powodują duże przyłowy żółwi morskich, ptaków, delfinów, rekinów i innych gatunków ryb, także tych zagrożonych wyginięciem. Odrzuty stanowią nawet jedną trzecią całkowitych połowów. Połowy dużych drapieżników, takich jak miecznik, wpływają negatywnie na łańcuch pokarmowy w ekosystemie.

Zarządzanie
Regionalne organizacje zarządzające rybołówstwem są odpowiedzialne za zarządzanie połowami w otwartych morzach, a w rejonach przybrzeżnych stosuje się krajowe przepisy. Często środki zarządzania nie są wystarczająco dalekosiężne, a organizacje nie są w stanie wdrożyć skutecznie własnych przepisów. Systemy zarządzania są więc często tylko częściowo skuteczne lub też w ogóle nieskuteczne. Międzynarodowa konwencja o ochronie tuńczyka atlantyckiego (konwencja ICCAT), której zapisy regulują zarządzanie zasobami miecznika, ustaliła minimalną wielkość wyładunku tej ryby na 90 cm. Biorąc pod uwagę, że wymiar, przy którym średnio połowa populacji przystępuje do tarła jest w granicach 150 cm, zapisy konwencji ICCAT legalizują poławianie młodocianych ryb, które nigdy się nie rozmnażały.

Turbot

Turbot

Opis gatunku
Turbot to gatunek ryby flądrokształtnej, występującej w wodach o gliniastym i piaszczystym dnie, do 100 m głębokości. Turbot osiąga długość do 1 m i wagę do 25 kg. Jest drapieżnikiem, żywi się rybami (głównie witlinkiem i ostrobokiem), skorupiakami i mięczakami.

Połowy dziko żyjących ryb
Stan zasobów dziko żyjących
Liczebność zasobów w Morzu Północnym wzrosła i ich stan wydaje się być dobry. Śmiertelność połowowa w Morzu Śródziemnym jest wysoka. Nie ma informacji na temat stanu zasobów w Morzu Celtyckim.
Wpływ połowów na środowisko
Połowy sieciami skrzelowymi nie są zrównoważoną metodą, ponieważ w sieci mogą przypadkowo zostać złapane ptaki i ssaki morskie. Połowy włokami dennymi i włokami ramowymi w rybołówstwie mieszanym, ukierunkowane na inne ryby flądrowate, charakteryzują się bardzo wysokimi odrzutami i mają negatywne oddziaływanie na dno morskie.
Zarządzanie
Zarządzanie połowami turbota objęte jest przepisami Wspólnej Polityki Rybołówstwa UE i obejmuje ustalanie maksymalnych limitów połowowych. System zarządzania jest wdrożony.

Akwakultura
Zużycie karmy i energii
Do wyhodowania 1 kg turbota potrzeba ok. 3 kg ryb, co zagraża dziko żyjącym zasobom. Niestety, karma (mączka rybna i olej) nie pochodzi ze zrównoważonych źródeł i negatywnie wpływa na stan populacji dziko żyjących ryb poławianych na paszę. Infrastruktura dla akwakultury zużywa dużo energii w celu utrzymania przepływu wody.
Wpływ na środowisko
Turbot hodowany jest na lądzie w systemach przepływowych. Akwakultura turbota ma mały wpływ na sąsiadujące siedliska.
Zarządzanie
Hodowle turbota w Europie są kompleksowo i skutecznie zarządzane. Ryzyko negatywnego oddziaływania na środowisko jest więc niewielkie.